Hoe zoet het was en hoe vér.
“Es gibt noch zwei Plätze.” Er zijn nog twee plaatsen. En zo zat ik opeens in een busje met zes mensen uit onze partnergemeente in Ferdinandshof o.l.v. Ulrich, op weg naar Varaklani in het oostelijke deel van Letland, hún partnergemeente. Twee dagen reizen is het vanuit Duitsland. We overnachten in een gastenverblijf van de Evangelisch Lutherse gemeente in Mikolajki, een toeristisch oord in Polen, niet ver onder de grens met wat eerder Oost Pruisen heette, nu Rusland. De volgende dag gaat het dwars door Litouwen, waar de Euro opeens veel meer waard is en de klok een uur vooruit gaat, naar Letland. Tegen negen uur ’s avonds worden we zeer hartelijk ontvangen door een groepje gemeenteleden van de Evangelisch Lutherse kerk. In de consistorie een gedekte tafel met diverse soorten bessen, koffie en spekbroodjes. Ulrich spreekt een dankgebed uit. Dank voor jarenlange vriendschap en verbondenheid, dank voor de goede reis. En dan is er wijn en een maaltijdsoep in de tuin van een van de gemeenteleden. Een prachtige zomeravond in het Letse land. De gemeente is klein, de gastvrijheid is groot! Zo zullen we dit vier dagen lang ervaren.
Varaklani is een stadje van rond de 2000 inwoners. Ooit woonden er veel Joden. Die zijn voor en ín de tweede wereldoorlog uitgemoord. Aan een groot plein met veel bloemen staat een Rooms-Katholieke kerk, een cultuurhuis en een kapel. Het stadje heeft een slot uit de 18e eeuw, nu als museum ingericht. De Evangelisch Lutherse kerk dateert van 1879. De kerk werd in de tweede wereldoorlog verwoest. Tijdens de overheersing door de Russen was het een sportschool, later een opslagplaats. De kerk is na het vertrek van de Russen met veel hulp weer opgebouwd. Sinds 1994 heeft de Evangelisch Lutherse gemeente van Ferdinandshof een partnercontact met Varaklani. Deze gemeente heeft veel kunnen betekenen bij de wederopbouw van de kerk. In onze wijkgemeente is tweemaal een doelcollecte gehouden, bestemd voor Varaklani.
Op maandagavond is er een Andacht, een avondgebed. Uiteraard in het Lets. En toch, enkele liederen uit het Gezangboek van de Evangelisch-Lutherse Kerk zijn goed mee te zingen omdat de melodie bekend is. Voorganger is een daartoe aangesteld gemeentelid. De gemeente heeft geen pastor nadat de laatste vier jaar geleden is vertrokken. Het is kennelijk moeilijk om in de huidige situatie een nieuwe pastor te vinden. Na de zegenbede spreekt Ulrich Poch uit Ferdinandshof over de geschiedenis van dit partnerschap. Om een indruk te geven van de situatie in onze wijkgemeente bied ik een exemplaar aan van het Herinneringsalbum.
We bezoeken het plaatselijke kerkhof, een deel voor de Evangelisch Lutherse kerkgemeente, een deel voor R.K. parochie en een deel Oosters orthodox. Een Joodse begraafplaats ligt elders in het stadje. We staan stil bij het graf van Velte, vorig jaar overleden, een vrouw die zich heeft ingezet voor de opbouw van de kerk. Zij legde de eerste contacten met de gemeente in Ferdinandshof.
Vier dagen zijn we hier en de mensen uit Varaklani doen hun uiterste best ons zoveel mogelijk te laten zien van hun prachtige land. Het gebied rond Varaklani is dun bevolkt, het raakt ontvolkt. Er is veel werkloosheid, jongeren trekken weg naar Riga of naar het buitenland. We bezoeken een iemker, die zelf zijn honing maakt. Met twee reusachtige tonnen honing vertrekken we. Deze tonnen gaan naar Lübeck, ook partnergemeente van Ferdinandshof en van Varaklani. Aldaar zal de honing aan de man worden gebracht. We brengen een bezoek aan een pottenbakker in een afgelegen oord. Thuis en in een grotere plaats, Rezekne, probeert hij zijn werk te verkopen. De Europese unie biedt steun bij het ontwikkelen van b.v. een natuurgebied, restauratie van een burcht, verbetering van wegen.
Een van de hoogtepunten was wel een bezoek aan een R.K. kerk in naburig dorp, Sterniene. Op een landgoed, nu bejaardenhuis, eerder een school, is nu een kinderkoorscholingsproject voor de beste zangers uit heel Letland. Met hart en ziel zingen ze ons toe. Een 15-jarig meisje zingt een solo, een lied van een Letse componist. Het is een ontroerend moment. Zij mag straks zingen als de paus op bezoek komt in het weekend van 31 augustus.
Een heel kleine gemeente en zó gastvrij! Brood en kaas mee voor de terugweg. En een paar kilo snoepgoed in mijn dagrugzak om uit te delen in de kerk! Op de laatste avond, als de zon is ondergegaan, vormen we een kring. Woorden van dank klinken in verschillende talen. Lauma spreekt een gebed. Omhelzingen en goede reis. En tot ziens!
Honing voor Lübeck, snoepgoed om uit te delen in de Vredehorst op zondag 5 augustus. Hoofd en hart vol van indrukken. Hoe zoet kan het zijn om op reis te gaan met mensen uit je partnergemeente!
Nies Muis,
Europacommissie diaconie, pwg De Weide, Hoogeveen,
9 augustus 2018